Παιδιά καλημέρα,
περιμένω και τα παιδιά από το Λύκειο μας να αναρτήσουν ότι έχουν βρει για το θέμα μας.
Ενδεικτικά σας παραθέτω ένα παράδειγμα, με την προσφορά της Κύπρου που αφορά στον οικονομικό τομέα.
Ενας άλλος τομέας που εκδηλώθηκε αμέριστη κυπριακή συμπαράσταση προς τη συμμαχική προσπάθεια, αλλά κυρίως προς την Ελλάδα, ήταν η οικονομική ενίσχυση με τη διεξαγωγή
εράνων. Έρανοι βέβαια διενεργήθηκαν και υπέρ του βρετανικού Ερυθρού Σταυρού, υπέρ των θυμάτων των αεροπορικών βομβαρδισμών στην Αγγλία (όπως και για την αγορά κινητών καντινών), υπέρ του βρετανικού βασιλικού ναυτικού, κ.ο.κ. αλλά τα αποτε/ιέσματα ήταν πενιχρά. Αντίθετα, η επιτυχία των εράνων κατά τις ημέρες που ακολούθησαν την 28η Οκτωβρίου 1940 ήταν χωρίς προηγούμενο, αφοϋ συγκεντρώθηκε ένα σεβαστό χρηματικό ποσό και εκατοντάδες κιβώτια με τρόφιμα και είδη ρουχισμού, ενώ δεκάδες χιλιάδες Κύπριοι, άνδρες και γυναίκες, μέσα σε κλίμα έντονης συγκινησιακής φόρτισης και ενθουσιασμού πρόσφεραν τα δακτυλίδια τους και άλλα προσωπικά τους είδη και χρυσαφικά, μεγάλης υλικής αλλά κυρίως συναισθηματικής αξίας, στους δίσκους που περιφέρονταν στους ναούς για τη στρατιωτική ενίσχυση της Ελλάδας. Οι πρώτοι έρανοι υπέρ της Ελλάδας έγιναν τον Αύγουστο του 1940, αμέσως μετά τον τορπιλισμό τΐ]ς «'Ελλης» στην Τήνο, και συνεχίστηκαν και μετά την υποδούλωση και για ολόκληρο σχεδόν το διάστημα της γερμανικής κατοχής με κύριο υποκινητή και εδώ το Μητροπολίτη Πάφου Λεόντιο, ο οποίος χρησιμοποιούσε κάθε ευκαιρία για να υπενθυμίζει στους Κύπριους την υποχρέωση τους να βοηθήσουν οικονομικά την εξόριστη ελληνική κυβέρνηση και να ενισχύσουν την προσπάθεια επισιτισμού της χώρας. Οι φράσεις που ακολουθούν προέρχονται από την εγκύκλιο του Λεοντίου της 8ης Νοεμβρίου του 1940, για τη διεξαγωγή εράνων: Προτρέπομεν υμάς, τέκνα εν Χριστώ αγαπητά, ίνα προσφέρητε υπέρ της φιλτάτης πατρίδος ημών Ελλάδος κυρίως με τους χρυσούς δακτυλίους αρραβώνας υμών και αργυρά κοσμήματα και αντικείμενα και χρυσά νομίσματα, ή κωνσταντινάτα ή χρυσά χρησιμοποιούμενα εις περιδέραια, ή οιαδήποτε άλλα χρυσά και τονίζοντες ότι όσοι πράττετε τούτο προσφέρετε εις την πατρίδα την πλέον ευ-πρόσδεκτον και πλέον αποτελεσματικήν και σκόπι-μον ιεράν θυσίαν, η οποία θα γίνη δεκτή μετά της μεγαλύτερος ευγνωμοσύνης παρ' αυτής και θα φέρη ευλογίαν του Θεού εις τους προσφέροντας ταύτην.
Οι μετριότεροι υπολογισμοί για το συνολικό χρηματικό ποσό των κυπριακών εράνων υπέρ των αναγκών της Ελλάδας κατά τη διάρκεια του πολέμου κυμαίνονται στις 300 - 350 χιλιάδες λίρες. Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της οικονομικής βοήθειας από την Κύπρο «προς την αγωνιζόμε-νην μητέρα» αναφέρουμε ότι. μόνο στον έρανο υπέρ του επισιτισμού της Ελλάδας που διενεργήθηκε από τον Οκτώβριο του 1944 ως το Σεπτέμβριο του 1945, συγκεντρώθηκε σύμφωνα με τα στοιχεία της ερανικής επιτροπής, ποσό 99.525 λιρών. Μια από τις πρώτες εισφορές μετά την ιταλική επίθεση στην Ελλάδα, ήταν του ιστορικού σωματείου
«Τραστ» της κυπριακής πρωτεύουσας. Τα μέλη της Επιτροπής του «Τραστ» επισκέφθηκαν τον Έλληνα Πρόξενο στις 29 Οκτωβρίου 1940 και του παρέδωσαν ολόκληρο το ποσό που υπήρχε στο Ταμείο του Συλλόγου, περίπου ογδόντα λίρες. Στο ψήφισμα που συνόδευε τη συγκινητική χειρονομία τους τόνιζαν:
Μέλη και ημείς αναπόσπαστα του Πανελληνίου, συμπονούμεν και συμπάσχομεν μετά των ελευθέρων αδελφών, κατά την σημερινήν σκληράν δοκιμασίαν, έτοιμοι να συνθυσιασθώμεν διά την ευόδωσιν του κοινου' ιδανικού, την Αιωνίαν Ελλάδα. (...)
Και όταν αυ'ριον, ίσως μεθαιίριον, ασφαλώς όμως κάποτε, θα αντηχήσουν οι νικητήριοι παιάνες και θα ανατείλουν ημέραι λαμπροιί Εθνικού Μεγαλείου, τότε και ημείς εδώ εις την Ελληνικήν αυτήν εσχατιάν θα συνεορτάζωμεν και θα συναγαλλώμεθα με την υπε-ρηφάνειαν ότι θα έχωμεν και ημείς συμβάλει εις την ποθητήν νίκην. Ζήτω το Έθνος, Ζήτω ο βασιλεύς, Ζήτω ο αρχηγός!
0 «ΤΑΛΑΝΤΟ» ΚΑΙ «ΟΒΟΛΟΣ»
Οι εισφορές για την Ελλάδα, όπως συνέβαινε παραδοσιακά στους «εθνικούς εράνους» της Κύπρου, περιλάμβαναν και το «τάλαντον του πλουσίου·>, αλλά και τον «οβο-λόν της χήρας». Από τις πολλές εισφορές της πρώτης κατηγορίας, προκάλεσε αίσθηση η δωρεά στο Ελληνικό Προξενείο του Δ. Ν. Δημητρίου από τη Λάρνακα, το Φεβρουάριο του 1941, ύψους 3.000 λιρών, για την αγορά ενός αεροπλάνου, που θα έφερε το όνομα «Λάρναξ Κύπρου». Οι ει-
^ σφορές των φτωχοίν ανθρώπων του νησιοϋ που έζησαν την κατα-.^ πίεση της Παλμεροκρατίας υπό το βρόγχο της οικονομικής εξα-^θλίωοης προκαλούν οπωσδήποτε μεγαλύτερη συγκίνηση: Όπωςαφη-^έ γείται ο Ρένος Α. Κλόκκαρης σε ένα άρθρο του, τότε μέλος της Επιτροπής Εράνων της επαρχίας Πάφου, στην επίσκεψη τους στην Ασπρο-γιά, κλήθηκαν να δουν και μια γριά που κείτονταν άρρωστη στο κρεβάτι της. Η γριά χωρική τους ζήτησε να ψάλουν το «τραγούδι της Ελλάδας·.. Και συνεχίζει
υγκινημένοι, κρύβοντας τα δάκρυα μας που κυ-λήσανε στα μάγουλα, της τραγουδήσαμε με βραχνές κι άγριες φωνές τον Υμνο της Ελευθερίας του Σολωμού. Άκουγε με γουρλωμένα τα μάτια . στραμμένα προς τη γαλανόλευκη που κρατούσα και έδωσε εντολή στους δικούς της που της παραστέκονταν, να αδειάσουν τα αρμάρια από τα προικιά της (σεντόνια, «σάρκες», τραπεζομάντηλα, κλπ) και δεν ησύχασε παρά μόνο σα δεχτήκαμε να τα πάρουμε για «τους Έλληνες αδελφούς που πολεμούσανε στα βουνά». Τότε μου έγνεψε κι αφού λιγάκι ανασηκώθηκε, με τρεμάμενα χέρια έπιασε την ελληνική σημαία και τη φίλησε, με ένα χαμόγελο απόλυτης ευτυχίας. Αυθόρμητα της τραγουδήσαμε το «Η Κύπρος μας που στέναζε». Φεύγοντας από το χωριό μάθαμε πως η χωρική που χα-ροπάλευε, ξεψύχησε, ευτυχισμένη πια πως μπόρεσε να κάμει το χρέος της, με ένα αγγελικό χαμόγελο στα χείλη της. Στα ποσά των εράνων δεν συνυπολογίζεται η αμέριστη οικονομική συμπαράσταση στις 6.000 περίπου πρόσφυγες από το ελληνικό κράτος που εγκαταστάθηκαν στην Κύπρο, στις αρχές του 1942 οι περισσότεροι, προερχόμενοι από τα νησιά του Β. Α. Αιγαίου (κυρίως από τη Χίο και τη Σάμο, ενώ 500 περίπου ήταν Δωδεκανήσιοι). Οι μεγαλύτεροι καταυλισμοί των προσφύγων, που έφταναν στο νησί οχεδόν γυμνοί, μετά από ιδιαίτερα επικίνδυνο ταξίδι, δημιουργήθηκαν σιο Ζύγι, τον Ξερό, το Μαυροβοϋνι και τη Σκουριώ-τισσα και στέγαζαν 600 —1000 πρόσφυγες. Για την περίθαλψη των προσφύγων, εκτός από τη συμπαράσταση των κατοίκων, σημαντική ήταν και η κυβερνητική χορηγία με τη μορφή εβδομαδιαίου οικονομικού βοηθήματος. Άλλοι 8.000 περίπου Έλληνες υπήκοοι, πέρασαν για σύντομο διάστημα από το νησί καθ' οδόν για την Παλαιστίνη ή την Αίγυπτο, ενώ στο νησί (κυρίως στις Πλάτρες) φιλοξενήθηκαν και πενιακόσιοι Πολωνοί πρόσφυγες. Αξιόλογο φιλανθρωπικό έργο ανέπτυξε επίσης κατά την περίοδο της κατοχής στην Ελλάδα και η «Εστία Κυπρίων» της Αθήνας, η οποία ιδρύθηκε και στελεχώθηκε από κυπριακές οικογένειες εγκατεστημένες στην ελληνική πρωτεύουσα και πρόσφερε καθημερινά φαγητό σε 2.000 περίπου πρόσωπα, κατά τις δύσκολες ημέρες της λιμοκτονίας.
Περιοδικό: "Χρονικό"- Εφημερίδα:"Πολίτης"- Οκτώβριος 2004
